نظریه قضاوت اجتماعی توسط مظفر شریف، برگرفته از مبانی روان‌شناسی اجتماعی ارائه شده است. این نظریه به تبیین الگوی تغییر نگرش و اقناع می‌پردازد. اینکه چگونه یک پیام می‌تواند مورد قبول یا رد یک نفر واقع شود موضوع مورد توجه این نظریه است.
پیر بوردیو صاحبنظر حوزه‌ی جامعه شناسی، علوم اجتماعی و ارتباطات، در نظریه منش و میدان، مخاطبان را در انتخاب رسانه‌های خود فعال می‌داند. مخطبان بر اساس منش خود و در میدانی که نقش‌آفرینی دارند، رسانه‌ی خود را انتخاب می‌کنند.
نظریات فمینیست رسانه‌ای با رویکرد تفکیک جنس از جنسیت، بیان می‌کنند که رسانه‌های جهان، ناشی از یک نظام مردسالار، در حال ظلم به زنان هستند. روند تاریخی و تحولات این نظریات، موج ها اول، دوم و سوم آن تغییرات و تضادهای نظری مختلفی را در افکار اندیشمندان این حوزه نمایانگر است.
مانوئل کاستلز از نظریه‌پردازان برجسته و صاحب نام حوزه علوم اجتماعی و ارتباطات است. نظریه جامعه شبکه‌ای از کاستلز در ادامه نظریه جامعه اطلاعاتی، سعی بر تحلیل جامعه کنونی ما، در حضور رسانه‌های مختلف شبکه‌ای، ابزارهای جدید و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی است.
فردیناند تونیس آلمانی، یکی از پیشگامان نظریات ارتباطات در نظر گرفته می‌شود. او با تاکید بر زمان به عنوان عامل تحول جوامع انسانی، نوع ارتباطات را در دو گروه انسانی به عنوان اجتماع و جامعه دسته بندی می‌کند و شاخصه‌هایی را برای هر یک بیان می‌دارد.
نظریات ساختار گرایی بر وجود ساختار منسجم در میان پدیده‌های اجتماعی و ارتباطی و نیاز به کشف آن تاکید دارد و نشانه شناسی را، راه کشف این ساختار می‌داند. دوسوسور، بارت، لاکان و ... از نظریه پردازان این نظریات می‌باشند.
نظریه دریافت، ابتدا توسط استوآرت هال، پس از ارائه الگوی رمزگذاری/رمزگشایی ارائه شد و سپس با نظرات جان فیسک تکمیل گردید. این نظریه که از جمله نظریات مخاطب فعال است، مخاطب را سازنده معنا از متون رسانه‌ای می‌داند و برای متن معنای ذاتی قائل نیست.
نظریه پردازان و صاحبنظران نظریات مخاطب فعال، با رویکرد متفاوتی به مخاطبان رسانه‌ها و فعالیت و تولید محتوای آنان می‌نگرند. آبرکرامبی و لانگهرست، فرا تر از نظرات استوآرت هال، مخاطب را دارای اقتدار در برابر رسانه‌های سلطه می‌دانند و به اعتقاد آن‌ها اکنون این مخاطبان هستند که رسانه‌ها را راهبری می‌کنند. مخاطبانی که با وجود ابزارهای جدید ارتباطی دیگر نه توده هستند و نه فرد بلکه مخاطب پراکنده هستند.
هنری جنکینز از جمله نظریه پردازان حوزه نظریات مخاطب است که مخاطب را فعال می‌داند. او با ارائه نظریه هواخواهان با تاکید بر تولید معنا و محتوای رسانه‌ای توسط هواخواهان یک ستاره رسانه‌ای مخاطبان را در تکمیل محتوای رسانه شریک می‌داند و مرز تولید کننده و مصرف کننده بودن را، مرزی کمرنگ می‌شمارد.