دیپلماسی رسانه‌ای

امروزه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورها به عنوان یک عامل تعیین کننده در نظام بین‌الملل تحت تأثیر و تعامل تحولات شگرف در عرصه ارتباطات قرار گرفته است؛ چنانچه «دیپلماسی رسانه‌ای» به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی پدیدار شده است و بخش قابل توجهی از دیپلماسی عمومی کشورهای به ویژه قدرتمند جهانی را به خود اختصاص داده است. از این منظر گروهی از محققین و کارشناسان این‌گونه تحلیل می‌نمایند که اساساً دیپلماسی رسانه‌ای از رسانه‌ها در جهت ارتقای سیاست خارجی کشورها استفاده می‌کند و رسانه به مثابه ابزاری در دیپلماسی تلقی می‌شود که با استفاده از این ابزار، دیپلمات‌ها و سیاست‌گذاران می‌توانند نیات و مقاصد خود را به عنوان دیپلماسی، مورد محک و در معرض چالش‌های دیپلماتیک قرار دهند.

بر اساس این تحلیل‌ها، رسانه‌ها بر دیپلماسی و سیاست خارجی کشورها تأثیرگذار بوده و دیپلماسی رسانه‌ای نیز عمدتاً در راستای سیاست خارجی، منافع ملی کشورها و تأثیرگذاری بیشتر بر افکار عمومی و تغییر و تحولات عمل می‌نماید؛ در حالی که گروهی دیگر اعتقادی به تأثیرگذاری رسانه‌ها بر تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی ندارند و این‌گونه تحلیل می‌نمایند که شواهد متقن در مورد تأثیرگذاری رسانه‌های جمعی بر تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی وجود ندارد و تصمیم گیرندگان به ندرت تصمیم‌های خود را به خاطر رسانه‌ها تغییر می‌دهند. هرچند که ممکن است به خاطر رسانه‌ها، ناگزیر از واکنش نشان دادن باشند.

برگرفته از مرکز تحقیقات استراتژیک

دانلود مجموعه مقالات

جایگاه دیپلماسی رسانه ای در امنیت ملی

محور اساسی حضور فعال دولت‌ها در عرصه بین‌الملل، بر اساس تأمین منافع ملی و امنیت ملی است و دیپلماسی فرآیند ارتباط دولت‌ها به منظور متقاعد کردن یکدیگر برای حمایت و به رسمیت شناختن مواضع محسوب می‌شود. از طرفی اگر بپذیریم در دنیایی زندگی می‌کنیم که ابر سنگین رسانه سایه خود را بر همه ابعاد زندگی انسان‌ها گسترده است و تمامی روابط بشری از جنگ و صلح تا تعاملات فرهنگی و سیاسی در چنبره امواج الکترونیک و سایبرنتیک قرار دارد، می‌توان به این نتیجه رسید که فرآیند دیپلماسی نیز که از مهم‌ترین مؤلفه‌های روابط بین‌الملل است به شدت این پدیده تأثیر می‌گیرد، بنابراین طبیعی است که بین دیپلماسی رسانه ای و امنیت ملی ارتباط کاملاً شفاف و مستقیمی وجود داشته باشد. به منظور بررسی تعامل میان دیپلماسی رسانه ای و امنیت ملی یا به عبارتی نقش دیپلماسی رسانه ای در ارتقای سطح امنیت ملی لازم است واژه امنیت ملی تعریف شود...

گفتگو با فؤاد ایزدی: دیپلماسی رسانه‌ای را جدی نگرفته‌ایم

در برخی از کتاب‌ها و منابع علوم سیاسی و ارتباطات تعریف واژه دیپلماسی عمومی و دیپلماسی رسانه ای را مشابه با یکدیگر به کار برده‌اند. این دو واژه چه تفاوتی با یکدیگر دارند و مرز اختلاف آن دو کجاست؟

بله درست است. متأسفانه امروزه استفاده از واژه دیپلماسی بدون درکی از معنای آن، به اصطلاح مُد روز شده است.در مباحث آکادمیک از مفهوم دیپلماسی عمومی استفاده می‌کنند. دیپلماسی عمومی دو تعریف عمده دارد؛ تعریف اول آن ناظر بر فعالیت‌هایی است که یک کشور برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی یک کشور دیگر استفاده می‌کند و تعریف دوم آن تقویت قدرت نرم کشور است. فعالیت‌های دیپلماسی عمومی  را می‌توان در دو گروه تقسیم بندی کرد:گروه اول فعالیت‌هایی است که با استفاده از رسانه های جمعی صورت می‌گیرد. برای مثال ایران پرس تی وی و العالم دارد و از طریق آن بر افکار عمومی سایر کشورها تأثیر می‌گذارد.گروه  دوم، ارتباط با نخبگان است که البته لزوماً  نخبگان آکادمیک نیستند...

دیپلماسی رسانه ای: با نگاه موردی، کارکرد رسانه های امریکایی پس از 11 سپتامبر

تحلیل نقش و جایگاه دولت آمریکا در کنترل رسانه‌ها از یک سو و تشریح وابستگی یا عدم وابستگی رسانه‌ها از دولت پس از حادثه یازدهم سپتامبر از سوی دیگر هدف اصلی این نوشتار را تشکیل می‌دهد. فرضیه این نوشتار عبارت از آن است که بین دولت و کارکرد رسانه در آمریکا رابطه معناداری وجود دارد به طوری که پس از حادثه یازدهم سپتامبر بنا به ماهیت رسانه‌ها در این کشور، رسانه‌ها تا حدود زیادی در اختیار صاحبان قدرت و دولت مردان و در راستای دیپلماسی رسانه ای دولت بوش قرار گرفتند. با این وجود برای پاسخ به سؤال اصلی نوشتار یعنی این که چه رابطه ای بین دولت و رسانه‌ها و افکار عمومی در آمریکا وجود دارد؟ به واکاوی رسانه‌ها و همچنین دیپلماسی رسانه ای آمریکا پس از حادثه یازدهم سپتامبر به عنوان دغدغه اصلی این نوشتار پرداخته می‌شود...

تأثیر دیپلماسی رسانه ای بر سیاست خارجی: تبیین راهکارها + دانلود مقاله

این مقاله ابتدا به چیستی دیپلماسی رسانه های پرداخت و نقش دیپلماسی رسانه ای در گذشته و این دیپلماسی را با استفاده از رسانه‌های نوین توضیح داده است. سپس به نظریات تأثیرگذاری متقابل رسانه‌ها و سیاست پرداخته و آن‌ها را به اجمال معرفی نموده است سپس با عنوان‌های حوزه های تأثیر گذاری رسانه‌ها در دیپلماسی و سیاست خارجی، و تبیین راهکارهای عملیاتی در این حوزه تلاش نموده تا اولاً ارتباطات دو حوزه فعالیت رسانه ای با حوزه سیاست خارجی را مشخص نماید و تأثیر و تأثرات هر دو حوزه بر یکدیگر را نشان دهد و ثانیاً راهکارهای بهره برداری از رسانه های مختلفی چون تلویزیون‌ها، رادیوها، سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و... را که در انواع مختلفی در جهان امروز وجود دارند به مسئولان و سیاستمداران نشان دهد تا آن‌ها بتوانند با کاربردی سازی استفاده از ایـن رسانه‌ها در دوران مأموریت و مذاکرات خـود، گام‌های موثری در رابطه با دست آوردن منافع ملی در چارچوب سیاست خارجی بردارند...

جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی

کشورهای قدرتمند و صاحب نفوذ جهانی، پیش از آنکه اهداف و غایات خود را از طریق دیپلماسی سنتی و رسمی دنبال کنند، در پی آنند تا با بهره‌مندی از ابزارهای نرم‌تر و غیرمستقیم‌تر به پیگیری مطلوب‌ها خود بپردازند. تأثیرگذاری بر افکار عمومی کشورهای هدف به طور کلی توجیه اقدامات دولت‌ها برای افکار عمومی از یکسو و تاسیس، گسترش و فعال‌سازی NGOها و نهادهای غیردولتی از دیگر سو، همه و همه شکل نوین و نرم‌تری از دیپلماسی را شکل می‌دهند که در گفتمان سیاسی به آن «دیپلماسی عمومی» گفته می‌شود...