پرونده موضوعی - روزنامه نگاری تحقیقی (Investigative Journalism)
روزنامه‌نگاری تحقیقی
این شیوه روزنامه‌نگارى که در گذشته به 'افشاگرى افتضاحات ' (Muckracking)، موسوم بوده است، از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادى توسط «کارل برن نشتاین» و «باب ود وارد» مطرح شد و بیشتر مورد توجه قرار گرفت. این سبک از روزنامه‌نگار به مسائل سیاسى و اجتماعى مى‌پردازد و ماهیت نهان آن‌ها را فاش مى‌سازد. گزارشگرى در این شیوه روزنامه‌نگاری، معمولاً محدود به اعمال سوء دولت‌مردان نیست، بلکه عملکرد نهادها، مؤسسات، شرکت‌ها و سازمان‌هاى مختلفى که در جامعه فعالیت مى‌کنند مورد تحقیق و بررسى قرار مى‌گیرد.
یک روزنامه‌نگار تحقیقی شاید ماه‌ها یا سال‌ها در حال جستجو و آماده‌سازی یک گزارش باشد. این نوع روزنامه نگاری از منابع اولیهٔ اطلاعات است. غالباً توسط روزنامه‌ها، سرویس‌های خبری یا روزنامه‌نگاران آزاد انجام می‌شود. گاهی به این نوع از روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری «سگ نگهبان» یا «گزارش مسئولانه» نیز گفته می‌شود.
امروز در برخى از کشورها، روزنامه‌ها و مجله‌ها، گروهى از خبرنگاران خود را مأمور تهیه گزارش‌هاى تحقیقى در زمینه‌هاى سیاسى (از قبیل سوءاستفاده‌ها، حیف و میل‌ها) و زمینه‌هاى اجتماعى (مانند اعتیاد، سرقت، تصادفات و غیره) مى‌کنند. تهیه گزارش‌هاى تحقیق نیاز به زمانى طولانی، مطالعه و تحقیق بسیار دارد. این شیوه روزنامه‌نگاری، در حالى‌که جنبه‌هاى عینى و تشریحى را در بر دارد، به رابطه‌ی میان رویدادها و فرآیندها نیز توجه خاص دارد.
به اعتقاد «هوگو دی برگ»، نویسنده‌ی کتاب «روزنامه‌نگاری تحقیقی، مفهوم و تمرین»: «روزنامه نگاری تحقیقی تلاشی است برای دستیابی به حقیقت در جایی که حقیقتی پنهان شده که دیگران منتظر دانستن آن هستند. در شیوه روزنامه نگاری تحقیقی تلاش می‌شود نتایج تحقیقات بی‌طرفانه منعکس شود.»
در ارتباط با اهمیت روزنامه‌نگاری تحقیقی در جوامع به کارکردهای متعددی اشاره می‌شود، یکی از مهم‌ترین این کارکردها، تاثیری این شیوه‌ی روزنامه نگاری بر تقویت بنیان‌های نظام‌های دموکراسی است. در واقع روزنامه نگاران با طرح پرسش‌ها و تهیه گزارش‌های مستند نقش خود را به عنوان ناظران بر عملکرد دولت ها و شخصیت های سیاسی و... تقویت کرده و به نمایندگی از افکار عمومی اوضاع را رصد می کنند.
در ادامه میتوانید مقالات و مطالبی را در خصوص روزنامه‌نگاری تحقیقی مطالعه فرمایید:
روزنامه نگاری تحقیقی ؛ بایدها و نبایدها
گفت و گو با مهدی فرقانی
روزنامه نگاری تحقیقی (Investigative Journalism) یکی از ژانرهای جذاب و البته دشوار روزنامه نگاری است که هوش، پشتکار و جسارت زیادی را می‌طلبد. ژورنالیست های محقق، بیش از آنکه مانند همکاران خود در دیگر سرویس‌های خبری پشت میز کار در هیات تحریریه بنشینند، در لابلای معابر، کوچه و خیابان یا در کنج آرشیو کتابخانه‌ها و مراکز ارایه اطلاعات مشغول تجسس و واکاوی پرونده‌های حساس جامعه‌اند. آنان در سایه حرکت می‌کنند و...
روزنامه‌نگاری تحقیقی؛ قوی در دنیا، غریب در ایران
از دیدگاه بسیاری از محققان و نیز روزنامه‌نگاران، روزنامه‌نگاری تحقیقی نقطه اوج کار حرفه ای روزنامه نگاری است اما نتایج یک تحقیق دانشگاهی نشان می دهد تنها 29 درصد روزنامه نگاران ایرانی این شیوه روزنامه نگاری را می شناسند...
روزنامه نگاری تحقیقی آن لاینمبنای دموکراسی پاسخگویی نمایندگان منتخب و خدمتگزاران مدنی در قبال مردم است. د ر شرایط مطلوب نظام های اجرایی می بایست متضمن این امر باشند حال آنکه ممکن است از بهترین نظام های اجرایی نیز سواستفاده شود. تجربه نشان می دهد که در صورت وقوع اشتباه و خطایی روزنامه نگاری تحقیقی از جمله گزینه های مطلوب برای افشای آن و تضمین اجرای عدالت است...
روزنامه‌نگاری تحقیقی چیست؟روزنامه‌نگاری تحقیقی یکی از دشوارترین شاخه‌های روزنامه‌نگاری است که نیاز به هوش، پشتکار و جسارت زیاد روزنامه‌نگار دارد. از دیدگاه بسیاری از محققان و روزنامه‌نگاران، روزنامه‌نگاری تحقیقی نقطه اوج کار حرفه‌ای روزنامه‌نگاری است. به عبارتی روزنامه‌نگاری تحقیقی نوعی روزنامه‌نگاری عمقی است...
برای رسیدن به حقیقت در یک گزارش تحقیقی هیج رمز استاندار وجود ندارد. هر روزنامه نگار بر مبنای روشهای شخصی خود در آزمودن و اندازه گیری عمل میکند. کارهای مانند یافتن شاهدان متعدد برای یک رویداد، سنجش منابع تا حد ممکن و سوال کردن از طرفهای ذی نفع ابزارهای هستند که در تحقیق به کار میآیند. تمامی این روش میتوانند شخصی باشد...
روزنامه‌نگاری تحقیقی در جهان سوم
ال هستر(Albert L. Hester)
روزنامه‌نگاری تحقیقی، سخت‌ترین نوع روزنامه‌نگاری است که عده‌ای آن را نوعی مبارزه، پلیس مخفی و حتی سگ نگهبان می‌دانندکه مدام باید به دنبال خرابکارن، تبهکاران، متهمان، گناهکاران، مفسدان و خطاکاران باشد، اما آیا واقعا تعریف روزنامه‌نگاری تحقیقی این است. متاسفانه بیشتر روزنامه‌نگاران جهان سوم، دغدغه این نوع روزنامه‌نگاری را ندارند و فقط به دنبال پوشش رویدادهایی چون افتتاحیه ها، جلسات و سمینارها هستند...
