پس از دوران جنگ جهانی دوم و نظریات ارتباطی ای چون گلوله جادویی که مخاطب را بسیار منفعل در مقابل اثرات رسانه قلمداد می کرد نظریاتی با محوریت مخاطبین شکل گرفت. نظریه استحکام یا تأثیرات محدود از جمله نظریاتی است که مخاطب را کاملا فعال و محور در نظر می گیرد.
نظریه "استفاده و رضایتمندی" (use & gratification theory) بیشترین اهمیت را به نیاز مخاطب می دهد. مخاطب انتخاب گر است و همه رسانه ها در تامین نیازهای رسانه ای او با همدیگر در حال رقابت. این نیازها ویژگی هایی دارد و انتخاب مخاطبین هم با شرایط خاصی انجام می گیرد.
الیهو کاتز از نظریه پردازان علوم ارتباطات در بازه این نظریه می گوید:«ریشه های اجتماعی وروانشناختی باعث نیازهایی می شودکه نتیجه آنها به انتظارات از رسانه های جمعی می انجامد.»
مخاطب شناسی و تئوری مخاطبین امروزه مورد توجه بسیاری از نقش آفرینان در عرصه رسانه قرار گرفته است. در نظر داشتن شرایط مخاطب، فعال دانستن مخاطبین و انتشار هدفمند محتوا در رسانه ها امری دارای اهمیت بسیار است. در این زمینه می توان به نظریات "کاتز" و "مک کوایل" اشاره کرد.